Tác giả: PMC

Hệ thận – tiết niệu đóng vai trò sống còn trong việc duy trì cân bằng nội môi, đào thải chất thải và điều hòa huyết áp. Các bệnh lý liên quan đến hệ này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Từ viêm thận đến sỏi thận, từ nhiễm trùng đường tiểu cho đến suy thận mạn tính, mỗi bệnh đều có cơ chế sinh lý phức tạp và yêu cầu phương pháp can thiệp riêng. Bài viết dưới đây cung cấp một cái nhìn tổng quan về các bệnh lý thận – tiết niệu thường gặp, giúp người đọc nắm bắt thông tin y khoa một cách toàn diện và khoa học.

Giới Thiệu Về Hệ Thận Tiết Niệu

Hệ thận – tiết niệu bao gồm các cơ quan chủ yếu như thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Thận không chỉ lọc máu mà còn sản sinh các hormone quan trọng như erythropoietin và renin, góp phần điều chỉnh huyết áp và sản xuất hồng cầu. Bàng quang có nhiệm vụ lưu trữ nước tiểu trước khi bài tiết, trong khi niệu quản và niệu đạo đảm bảo quá trình đào thải này diễn ra trơn tru. Do chức năng và cấu trúc phức tạp của hệ thống, các bệnh lý liên quan đến nó luôn được đánh giá là nguy hiểm và cần được chú ý đặc biệt.

Các bệnh lý Thận Tiết Niệu thường gặp

Viêm Thận

Viêm thận là tình trạng viêm nhiễm hoặc phản ứng miễn dịch trong mô thận, dẫn đến giảm chức năng lọc máu. Bệnh có thể phát sinh do nhiễm trùng, phản ứng tự miễn hoặc do tác dụng phụ của một số loại thuốc. Ở giai đoạn đầu, triệu chứng của viêm thận có thể khá mơ hồ; tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, bệnh nhân thường gặp phải các dấu hiệu như sưng phù, tăng huyết áp và thay đổi về khối lượng nước tiểu. Quá trình chẩn đoán dựa trên xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu và các phương pháp hình ảnh như siêu âm thận nhằm đánh giá mức độ tổn thương và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Sỏi Thận

Sỏi thận hình thành khi các khoáng chất và chất hữu cơ trong nước tiểu kết tinh lại theo thời gian. Quá trình tạo sỏi có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống, mức độ hydrat hóa và yếu tố di truyền. Triệu chứng của sỏi thận thường xuất hiện đột ngột với cơn đau dữ dội, đặc biệt khi sỏi di chuyển trong niệu quản gây tắc nghẽn và viêm nhiễm. Việc chẩn đoán dựa trên các phương pháp hình ảnh như CT scan, siêu âm và X-quang giúp xác định kích thước, vị trí và số lượng sỏi, từ đó bác sĩ đưa ra lựa chọn điều trị phù hợp, từ dùng thuốc giảm đau cho đến nội soi loại bỏ sỏi.

Nhiễm trùng đường Tiết niệu

Nhiễm trùng đường tiết niệu là tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào hệ thống tiết niệu, thường bắt đầu từ bàng quang và có thể lan lên niệu quản hoặc thận nếu không được điều trị kịp thời. Nhiễm trùng này thường gặp ở phụ nữ do cấu trúc giải phẫu của hệ tiết niệu, dẫn đến việc vi khuẩn dễ dàng xâm nhập. Triệu chứng phổ biến bao gồm cảm giác đau rát khi tiểu tiện, tiểu buốt và trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể bị sốt và ớn lạnh. Xét nghiệm nước tiểu cùng với nuôi cấy vi khuẩn là những công cụ chủ yếu trong việc chẩn đoán bệnh, và điều trị chủ yếu dựa vào việc sử dụng kháng sinh cùng với các biện pháp hỗ trợ điều chỉnh lối sống.

Suy Thận Mạn Tính

Suy thận mạn tính là giai đoạn tiến triển của bệnh thận, khi chức năng lọc máu của thận giảm dần theo thời gian. Nguyên nhân chủ yếu bao gồm bệnh tiểu đường, tăng huyết áp và viêm thận mạn tính. Ở giai đoạn đầu, bệnh nhân có thể không nhận thấy triệu chứng rõ ràng, nhưng khi chức năng thận suy giảm nghiêm trọng, các dấu hiệu như mệt mỏi, phù nề, và rối loạn chuyển hóa trở nên rõ ràng. Chẩn đoán suy thận mạn tính dựa trên các xét nghiệm chức năng thận như đo mức creatinine và tính toán tỷ lệ lọc cầu thận (GFR). Điều trị tập trung vào việc kiểm soát nguyên nhân cơ bản, điều chỉnh chế độ ăn uống, và trong trường hợp nặng, chuẩn bị cho quá trình lọc máu hoặc ghép thận.

Các bệnh lý khác

Ngoài những bệnh lý trên, hệ thận tiết niệu còn bao gồm các rối loạn khác như u nang thận, ung thư thận và các bệnh lý về niệu đạo, bàng quang. Mỗi loại bệnh có cơ chế phát triển và đặc điểm lâm sàng riêng, đòi hỏi sự can thiệp của các bác sĩ chuyên khoa thông qua việc chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm mô học và các phương pháp điều trị chuyên sâu. Sự đa dạng trong các bệnh lý này cho thấy tầm quan trọng của việc hiểu rõ cơ chế bệnh sinh để từ đó áp dụng các biện pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ gây ra bệnh lý thận tiết niệu không chỉ bao gồm yếu tố di truyền mà còn liên quan đến lối sống, môi trường và các bệnh nền. Người cao tuổi, bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc bệnh thận, những người mắc bệnh tiểu đường hoặc tăng huyết áp có nguy cơ cao bị tổn thương thận. Chế độ ăn nhiều muối, ít vận động, và thói quen sinh hoạt không lành mạnh cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Hiểu được các yếu tố này không chỉ giúp người bệnh chủ động thay đổi lối sống mà còn hỗ trợ bác sĩ trong việc đưa ra các chiến lược phòng ngừa và điều trị phù hợp.

Cơ chế bệnh sinh

Cơ chế bệnh sinh của các bệnh lý thận tiết niệu liên quan đến nhiều yếu tố phức tạp như quá trình viêm, xơ hóa và tổn thương cấu trúc mô thận. Các tổn thương nhỏ ban đầu trong mô thận, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể tiến triển thành những tổn thương vĩnh viễn. Sự tích tụ của mảng xơ vữa trong mạch máu thận, sự thay đổi cấu trúc của các ống lọc và phản ứng miễn dịch quá mức là những yếu tố góp phần vào sự tiến triển của bệnh. Nhận thức rõ về cơ chế bệnh sinh là chìa khóa giúp các chuyên gia y tế phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả, hướng tới việc cải thiện chức năng thận và kéo dài tuổi thọ của bệnh nhân.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Chẩn đoán bệnh lý thận tiết niệu đòi hỏi sự kết hợp giữa tiền sử lâm sàng, khám bệnh và các xét nghiệm chuyên sâu. Bác sĩ thường sử dụng các xét nghiệm sinh hóa máu, xét nghiệm nước tiểu và các kỹ thuật hình ảnh như siêu âm, CT scan hay MRI để đánh giá chức năng thận và xác định mức độ tổn thương. Việc chẩn đoán sớm giúp áp dụng kịp thời các biện pháp can thiệp, từ đó hạn chế tiến triển của bệnh.

Phương pháp điều trị được cá nhân hóa theo từng bệnh nhân, dựa trên tình trạng lâm sàng và mức độ tổn thương. Điều chỉnh lối sống là nền tảng, bao gồm chế độ ăn uống hợp lý, tập luyện thường xuyên và kiểm soát các bệnh nền như tiểu đường, tăng huyết áp. Các liệu pháp y khoa hiện đại, từ dùng thuốc cho đến các can thiệp nội soi và lọc máu, được áp dụng nhằm tối ưu hóa chức năng thận và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Vai trò của phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe định kỳ

Phòng ngừa luôn là chiến lược hiệu quả trong việc giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh thận tiết niệu. Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường, từ đó có thể áp dụng các biện pháp can thiệp kịp thời. Đối với những người có yếu tố nguy cơ như bệnh tiểu đường, tăng huyết áp hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh thận, việc theo dõi các chỉ số chức năng thận qua các xét nghiệm như creatinine, GFR và xét nghiệm nước tiểu là vô cùng cần thiết. Thay đổi lối sống, duy trì chế độ ăn ít muối, giàu chất xơ và tập luyện thường xuyên không chỉ bảo vệ thận mà còn giúp cải thiện sức khỏe tổng thể.

Trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng gia tăng, Prime Medical Care tự hào cung cấp dịch vụ khám sức khỏe toàn diện, được thiết kế nhằm theo dõi và duy trì thể trạng tối ưu cho mỗi cá nhân. Tại PMC, khách hàng được tiếp cận quy trình thăm khám chuyên sâu, ứng dụng công nghệ hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm.

Không chỉ dừng lại ở việc chẩn đoán bệnh lý, PMC còn chú trọng tư vấn, xây dựng chế độ dinh dưỡng và lộ trình điều trị cá nhân hóa. Mỗi bệnh nhân đều được theo dõi định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ tiềm ẩn, từ đó đưa ra giải pháp phòng ngừa và can thiệp kịp thời. Với sự tận tâm và chuyên nghiệp, Prime Medical Care cam kết mang đến chất lượng chăm sóc sức khỏe toàn diện, giúp khách hàng an tâm và chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, dễ lây lan qua đường hô hấp và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết triệu chứng, đề phòng hiệu quả và xử lý kịp thời là rất quan trọng để giúp bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng.

Cúm mùa là gì?

Cúm mùa là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm gây ra. Bệnh có thể lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp, thông qua các giọt bắn từ nước bọt hoặc dịch tiết mũi họng của người bệnh. Ngoài ra, virus cúm cũng có thể tồn tại trên các bề mặt mà người bệnh đã chạm vào, làm tăng nguy cơ lây nhiễm khi chạm tay vào mắt, mũi, miệng.

Biểu hiện của cúm mùa

Người mắc cúm mùa thường có các triệu chứng như sốt, ớn lạnh, ho, viêm họng, đau đầu, đau nhức cơ thể, mệt mỏi. Một số trường hợp có thể gặp triệu chứng chảy nước mũi, nghẹt mũi, nôn mửa hoặc tiêu chảy, đặc biệt là ở trẻ em.

Biểu hiện NẶNG cần lưu ý

Trong một số trường hợp, cúm mùa có thể diễn tiến nặng, gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi. Các dấu hiệu nặng cần đặc biệt lưu ý bao gồm:

• Ở trẻ em: Thở nhanh hoặc khó thở, môi hoặc mặt tím tái, đau tức ngực, đau cơ nghiêm trọng, mất nước, sốt cao không hạ, co giật.

• Ở người lớn: Khó thở, đau tức ngực, suy nhược nghiêm trọng, chóng mặt dai dẳng, lú lẫn, không đi tiểu trong thời gian dài. 

Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nghiêm trọng nào, cần đưa người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được hỗ trợ thăm khám và điều trị kịp thời.

Biện pháp điều trị cúm mùa tại nhà 

Hầu hết các trường hợp cúm có thể điều trị tại nhà bằng cách nghỉ ngơi hợp lý, uống đủ nước và hạ sốt đúng cách. Nếu sốt trên 38,5°C, người bệnh có thể sử dụng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ, kết hợp với lau người bằng khăn ấm. Người bệnh không nên tự ý dùng kháng sinh, thuốc kháng virus khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ

Một số biện pháp giảm triệu chứng cúm hiệu quả

• Ngạt mũi: Xông hơi gừng, sả, vệ sinh bằng nước muối sinh lý 
• Ho, đau họng: Uống mật ong chanh ấm, súc miệng bằng nước muối… 
• Mệt mỏi, đau nhức: Bổ sung vitamin, uống đủ nước, oresol

Cần đi khám bác sĩ ngay khi:

• Sốt cao trên 39°C không giảm 
• Khó thở, đau tức ngực, tím tái Ho ra máu, đờm đặc, đau đầu dữ dội 
• Người có bệnh nền, phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người cao tuổi có biểu hiện nặng

Thời điểm gia tăng nguy cơ cúm mùa

Cúm mùa thường bùng phát mạnh vào mùa Đông và Xuân do điều kiện thời tiết lạnh, ẩm tạo điều kiện thuận lợi cho virus phát triển và lây lan. Trong giai đoạn này, nguy cơ hình thành dịch bệnh tăng cao, đặc biệt là ở những khu vực có mật độ dân cư đông đúc.

Đối tượng nguy cơ cao

Một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc cúm mùa và dễ gặp các biến chứng nặng bao gồm:

• Trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 12 tuần tuổi.
• Người cao tuổi, phụ nữ mang thai.
• Người mắc các bệnh nền như tiểu đường, tim mạch, bệnh phổi mãn tính, suy giảm miễn dịch.
• Nhân viên y tế, người thường xuyên tiếp xúc với môi trường công cộng.

Biện pháp phòng tránh cúm mùa

Phòng tránh cúm mùa hiệu quả cần kết hợp nhiều biện pháp, thực hiện thường xuyên và liên tục như:

• Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đeo khẩu trang khi ra ngoài, che miệng khi ho hoặc hắt hơi để hạn chế lây lan virus.
• Tiêm vaccine cúm hàng năm: Vaccine giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt cần thiết cho trẻ em, người già và người có bệnh lý nền.
• Hạn chế tiếp xúc với người bệnh: Tránh dùng chung đồ cá nhân, giữ khoảng cách an toàn khi tiếp xúc với người có triệu chứng cúm, hạn chế ra ngoài nếu có dấu hiệu nhiễm bệnh.
• Giữ môi trường sống sạch sẽ: Thường xuyên vệ sinh, khử khuẩn các vật dụng hay tiếp xúc như tay nắm cửa, điện thoại, bàn phím, đồng thời giữ không gian sống thông thoáng, ổn định nhiệt độ.

Tăng cường sức đề kháng để phòng cúm

Duy trì sức khỏe tốt là một trong những cách hiệu quả để phòng chống cúm. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý, cung cấp đầy đủ vitamin A, C, E, kẽm và uống đủ nước giúp cơ thể có sức đề kháng tốt hơn. Bên cạnh đó, cần duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng để tăng cường hệ miễn dịch.

Cúm mùa không phải là bệnh mới nhưng không được chủ quan. Bất kỳ dấu hiệu nào của cơ thể cũng cần được theo dõi và lắng nghe để phòng tránh, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. 

Liên hệ với các Thư ký sức khỏe hoặc các chuyên gia, bác sĩ tại PMC để được tư vấn và hỗ trợ trước bất kỳ thay đổi nhỏ nào về sức khỏe của bản thân và gia đình. 

Vì sức khỏe là tài sản quý giá nhất – PMC luôn đồng hành cùng Quý khách hàng và Hội viên trong hành trình chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Cúm mùa không chỉ là bệnh thông thường mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng viêm phổi, đặc biệt ở trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh nền. Thời tiết lạnh, độ ẩm cao khiến tình trạng lây lan cúm tại Việt Nam ngày càng phức tạp. 

Thực trạng cúm mùa tại Việt Nam

Theo thống kê của Bộ Y tế, trong năm 2024, Việt Nam ghi nhận 289.876 trường hợp mắc cúm mùa, trong đó có 8 ca tử vong. So với năm 2023, số ca mắc giảm 17,9%, nhưng số ca tử vong tăng thêm 5 trường hợp.

Một số tỉnh, thành phố ghi nhận số ca mắc cúm cao như Thanh Hóa (46.600 trường hợp), Thái Bình (26.345), Nghệ An (17.949), Hà Tĩnh (14.073) và Sơn La (10.162).

Cúm mùa là gì?

Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính do các chủng virus cúm A, B và C gây ra. Bệnh thường bùng phát vào thời điểm giao mùa, khi thời tiết thay đổi, đặc biệt trong mùa đông xuân tạo thành dịch. Virus cúm lây lan qua đường hô hấp, chủ yếu qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc qua tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus.

Triệu chứng của cúm mùa thường bao gồm:

• Sốt cao, ớn lạnh, đau họng
• Ho khan, mệt mỏi
• Đau cơ, đau đầu
• Nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi

Tại sao cúm mùa dễ gây viêm phổi?

Viêm phổi là một trong những biến chứng nguy hiểm của cúm mùa, đặc biệt ở nhóm đối tượng có sức đề kháng yếu như trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và những người mắc bệnh nền (tim mạch, tiểu đường, suy giảm miễn dịch).

Cúm mùa là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi:

• Virus cúm phá hủy niêm mạc đường hô hấp, tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc các mầm bệnh khác xâm nhập vào phổi, gây viêm nhiễm.
• Phản ứng miễn dịch quá mức: Virus cúm kích thích cơ thể, tạo ra những phản ứng quá mức dẫn đến viêm nhiễm và tổn thương mô phổi.
• Bội nhiễm vi khuẩn: Sau khi virus cúm làm suy yếu hệ miễn dịch, các vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae hoặc Staphylococcus aureus (2 vi khuẩn gây viêm phổi phổ biến nhất) có thể hoạt động mạnh hơn và gây viêm phổi nặng.

Nguy cơ viêm phổi khi mắc cúm mùa

Viêm phổi là một trong những biến chứng nghiêm trọng của cúm mùa, có thể làm tăng mức độ nguy hiểm của bệnh và dẫn đến:

• Suy hô hấp cấp tính: Làm giảm khả năng trao đổi oxy trong phổi, gây khó thở nghiêm trọng.
• Tràn dịch màng phổi: Gây tích dịch trong khoang màng phổi, gây đau ngực và khó thở và làm giảm chức năng hô hấp.
• Nhiễm trùng huyết: Khi vi khuẩn xâm nhập vào máu, có thể dẫn đến suy đa tạng.
• Tử vong: Đặc biệt ở người có hệ miễn dịch suy yếu, người cao tuổi, trẻ nhỏ hoặc những trường hợp không được điều trị kịp thời. 

Biện pháp phòng tránh cúm mùa và viêm phổi

Để giảm nguy cơ mắc cúm mùa và biến chứng viêm phổi, khuyến cáo cần chủ động thực hiện các biện pháp sau: 

• Tiêm vắc-xin cúm và ngừa tác nhân gây viêm phổi: Đây là biện pháp hiệu quả nhất giúp cơ thể tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế biến chứng nguy hiểm.
• Đeo khẩu trang và vệ sinh tay thường xuyên: Sử dụng khẩu trang ở nơi đông người và thường xuyên rửa tay, tránh chạm tay vào mắt, mũi, miệng luôn là biện pháp hữu hiệu phòng cúm.
• Giữ ấm và tăng cường hệ miễn dịch: Giữ ấm cho cơ thể, bổ sung dinh dưỡng cân đối, tăng cường rau xanh, uống đủ nước, tập thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc sẽ cho bạn sức đề kháng tốt hơn.
• Không chủ quan với triệu chứng cúm: Khi xuất hiện các dấu hiệu như sốt cao, ho kéo dài, khó thở hoặc mệt mỏi nghiêm trọng, cần liên hệ bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Nếu có biểu hiện nặng, nên đến ngay cơ sở y tế để được hỗ trợ chuyên sâu, giảm nguy cơ biến chứng.

Prime Medical Care – Người quản gia sức khỏe bảo vệ bạn trước các nguy cơ sức khỏe

Với sứ mệnh trở thành người quản gia sức khỏe toàn diện, Prime Medical Care (PMC) đồng hành cùng Quý khách hàng, Quý hội viên trong việc dự phòng và chăm sóc sức khỏe ngay từ khi còn khỏe mạnh.

Mọi biểu hiện bất thường về sức khỏe của khách hàng dù nhỏ nhất đều được đội ngũ thư ký sức khỏe, trợ lý y khoa, các chuyên gia y bác sĩ giàu kinh nghiệm lâm sàng của PMC theo dõi, đánh giá và đưa ra giải pháp kịp thời. PMC bảo vệ sức khỏe khách hàng trước nguy cơ bệnh lý và các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm  viêm phổi do cúm mùa.

Bên cạnh đó, PMC tập trung vào y học dự phòng, giúp duy trì sức khỏe bền vững thông qua các chương trình khám sức khỏe tổng quát và tầm soát chuyên sâu các bệnh lý tim mạch, ung thư, thần kinh, thận – tiết niệu, v.v. Nhờ đó, khách hàng và hội viên có thể kiểm soát sớm các dấu hiệu bất thường, tối ưu hóa phương án chăm sóc và điều trị hiệu quả.

PMC – Người quản gia tận tụy vì sức khỏe của bạn và gia đình