Chụp cộng hưởng từ MRI có hại không?

Chụp cộng hưởng từ (MRI) là một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến và phổ biến hiện nay, được sử dụng rộng rãi trong việc phát hiện các bệnh lý về não, tim mạch, cơ xương khớp, và nhiều bệnh lý khác. 

Dù được đánh giá cao về tính chính xác và không xâm lấn, nhiều người vẫn băn khoăn: MRI có gây hại không? Có ảnh hưởng đến sức khỏe không? Trong bài viết này, cùng PMC tìm hiểu các khía cạnh liên quan đến sự an toàn của Cộng hưởng từ (MRI), làm rõ các mối lo ngại về tác động của từ trường, sóng radio, và các yếu tố khác. 

1. Chụp cộng hưởng từ MRI là gì?

Cộng hưởng từ (MRI – Magnetic Resonance Imaging) là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến được phát triển vào cuối thế kỷ XX, và nhanh chóng trở thành công cụ quan trọng trong thực hành y học hiện đại. Không giống với chụp X-quang hay CT, MRI không sử dụng bức xạ ion hóa mà thay vào đó là từ trường mạnh (thường từ 1.5 đến 3.0 Tesla) kết hợp với sóng vô tuyến để ghi nhận tín hiệu từ các nguyên tử hydrogen – vốn hiện diện nhiều trong cơ thể người, đặc biệt là trong mô mềm.

Nguyên lý cơ bản của MRI dựa vào sự định hướng của các proton trong môi trường từ trường mạnh. Khi được kích thích bởi sóng radio, các proton thay đổi trạng thái và khi ngừng kích thích, chúng phát ra tín hiệu trở lại. Tín hiệu này được hệ thống máy tính xử lý để tạo ra hình ảnh cắt lớp với độ phân giải cao, có thể hiển thị chi tiết các mô mềm, tủy sống, não bộ, tim, gan, khớp và nhiều cơ quan khác.

Với khả năng tái hiện hình ảnh mô mềm rõ nét, MRI được xem là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán các bệnh lý thần kinh, tim mạch, cột sống, cơ xương khớp, và nhiều lĩnh vực khác. Hơn thế, MRI còn đặc biệt hữu ích trong theo dõi tiến triển bệnh, đánh giá mức độ tổn thương sau phẫu thuật hay trong điều trị ung thư. Việc không sử dụng tia X cũng là một ưu điểm lớn, giúp giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm bức xạ tích lũy, nhất là ở trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.

2. Các loại chụp MRI và ứng dụng trong y tế

Kỹ thuật chụp MRI không chỉ là một công cụ chẩn đoán hình ảnh hiện đại, mà còn được phân chia thành nhiều dạng khác nhau, tùy thuộc vào vùng cơ thể được khảo sát cũng như mục tiêu chẩn đoán cụ thể. Mỗi loại MRI đóng một vai trò thiết yếu trong việc phát hiện, theo dõi và đánh giá mức độ tổn thương của các cơ quan hoặc hệ thống chức năng trong cơ thể.

• MRI não và cột sống là một trong những ứng dụng phổ biến và quan trọng nhất. Với khả năng cung cấp hình ảnh có độ phân giải cao, kỹ thuật này cho phép bác sĩ chẩn đoán sớm và chính xác các bệnh lý thần kinh trung ương như u não, đột quỵ, Alzheimer, Parkinson, cũng như các rối loạn thoái hóa thần kinh khác. Không chỉ dừng lại ở não bộ, MRI còn đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện các chấn thương, tổn thương tủy sống và bất thường cấu trúc trong hệ thống thần kinh trục.
• MRI cơ xương khớp lại tập trung vào việc khảo sát hệ thống vận động, với ưu thế nổi bật trong việc phát hiện tổn thương mô mềm như gân, dây chằng, sụn và cơ. Đây là phương pháp thường được chỉ định trong các trường hợp chấn thương thể thao, viêm khớp, thoái hóa khớp hoặc các hội chứng đau mạn tính liên quan đến khớp và cột sống. MRI cho phép quan sát rõ ràng cả những thay đổi vi thể trong cấu trúc khớp mà các kỹ thuật khác như X-quang hay CT không thể thể hiện đầy đủ.
• MRI tim mạch được sử dụng để đánh giá cấu trúc và chức năng tim, giúp phát hiện các bệnh lý như bệnh mạch vành, các vấn đề về van tim, bệnh cơ tim, hoặc các dị tật tim bẩm sinh. MRI có thể cung cấp hình ảnh rõ nét và chi tiết về các mô tim và mạch máu.
  
• MRI toàn thân là kỹ thuật mở rộng, cho phép khảo sát đồng thời nhiều cơ quan trong cơ thể như gan, thận, tụy, lách, hệ tiêu hóa và hệ bạch huyết. Kỹ thuật này thường được ứng dụng trong các chương trình tầm soát sức khỏe toàn diện, nhằm phát hiện sớm các khối u, bệnh lý tiềm ẩn hoặc tổn thương di căn ở giai đoạn chưa biểu hiện triệu chứng rõ ràng. MRI toàn thân không sử dụng bức xạ ion hóa nên phù hợp với nhiều đối tượng, kể cả những người cần theo dõi định kỳ.

3. Chụp MRI có hại không? Những lo ngại thường gặp

Dù MRI được coi là an toàn hơn so với nhiều phương pháp khác, nhưng vẫn có một số lo ngại về các tác dụng phụ tiềm ẩn. Các vấn đề này thường xoay quanh tác động của từ trường mạnh và sóng radio đối với cơ thể.

3.1. Tác động của từ trường mạnh

Máy MRI sử dụng từ trường có cường độ cao, có thể lên tới 1.5 Tesla, 3 Tesla hoặc thậm chí cao hơn trong các máy quét hiện đại. Mặc dù từ trường này có thể gây cảm giác bất thường cho một số bệnh nhân, nhưng chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng nào khẳng định từ trường MRI gây tổn hại lâu dài cho sức khỏe con người. Các nghiên cứu cho thấy, dù bệnh nhân tiếp xúc với từ trường mạnh trong một khoảng thời gian dài, nhưng mức độ này vẫn trong giới hạn an toàn.

3.2. Tác động của sóng radio

Sóng radio sử dụng trong MRI có tần số rất thấp và không mang tính ion hóa,  nên không phá hủy DNA, không gây ung thư hay tổn thương mô như tia X. Các nghiên cứu cho thấy rằng mức độ năng lượng của sóng radio trong MRI là rất thấp, và không có dấu hiệu gây hại cho cơ thể. Tuy nhiên, vẫn cần phải thận trọng khi sử dụng MRI trong một số trường hợp đặc biệt, như với phụ nữ mang thai trong giai đoạn đầu của thai kỳ.

3.3. Mối quan ngại với phụ nữ mang thai

Một trong những vấn đề được quan tâm là sự an toàn của MRI đối với phụ nữ mang thai. Dù MRI không sử dụng tia X, các bác sĩ vẫn thường khuyến cáo chỉ nên thực hiện MRI trong thai kỳ khi thật sự cần thiết (nhất là trong tam cá nguyệt đầu)và không có lựa chọn thay thế nào khác. WHO cũng xác nhận: MRI không gây hại lâu dài và có thể sử dụng an toàn trong chẩn đoán.

Mặc dù không có nghiên cứu nào chứng minh MRI gây hại cho thai nhi, các bác sĩ vẫn sẽ ưu tiên sự thận trọng và thực hiện các bước kiểm tra kỹ lưỡng trước khi tiến hành chụp MRI cho phụ nữ mang thai.

WHO cũng đã công nhận MRI là một công cụ chẩn đoán hình ảnh không gây tác hại lâu dài đối với sức khỏe con người, và có thể được sử dụng rộng rãi trong các cơ sở y tế. Mặc dù có một số mối lo ngại về tác động của từ trường và sóng radio, nhưng các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng phương pháp này hoàn toàn an toàn trong hầu hết các trường hợp điều trị bệnh. Các bác sĩ và chuyên gia y tế thường xuyên khuyến cáo bệnh nhân rằng MRI là một công cụ chẩn đoán hiệu quả và không cần lo ngại quá mức về tác động của nó.

4. MRI 1.5 Tesla Siemens tại PMC – An toàn, chính xác, thân thiện với người bệnh

Tại Prime Medical Care, người bệnh và khách hàng được tiếp cận công nghệ hiện đại với máy MAGNETOM AMIRA 1.5 Tesla – dòng máy cao cấp của Siemens Healthcare (Đức), ứng dụng trong chẩn đoán thần kinh, tim mạch, ung bướu và cơ xương khớp.

Với công nghệ BioMatrix, thiết bị này cho phép:

• Cảm biến tùy chỉnh theo thể trạng người bệnh, giảm nhiễu hình ảnh.
• Công nghệ myExam Companion: tự động chụp MRI bằng trí tuệ nhân tạo.
• Không tia X – An toàn tối đa
• Không xâm lấn, hạn chế sử dụng thuốc
• Giảm tiếng ồn, hạn chế cảm giác khó chịu.
• Rút ngắn thời gian chụp, hạn chế việc phải nằm lâu trong khoang máy.

Máy MRI không sử dụng tia X, thân thiện với trẻ nhỏ và người cần chụp định kỳ, đồng thời cho hình ảnh sắc nét phục vụ chẩn đoán sớm và theo dõi bệnh chính xác. Toàn bộ quy trình chụp tại PMC được thực hiện bởi đội ngũ kỹ thuật viên được đào tạo bài bản, đảm bảo an toàn tuyệt đối từ khâu sàng lọc dị vật kim loại đến theo dõi sau chụp.

Vậy MRI có gây hại không? – Câu trả lời là KHÔNG

Chụp cộng hưởng từ (MRI) là phương pháp an toàn, không xâm lấn, không dùng bức xạ ion hóa, phù hợp với đa số người bệnh. Các lo ngại về từ trường và sóng radio hiện nay đều đã được khoa học chứng minh là không gây hại nếu thực hiện đúng chỉ định và quy trình.