Gan to có phải dấu hiệu nguy hiểm không?

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể, giữ vai trò chuyển hóa, lọc độc và dự trữ năng lượng. Khi gan bị phình đại bất thường – còn gọi là gan to – nhiều người lo lắng đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng. Vậy gan to có nguy hiểm không, nguyên nhân do đâu và cách phòng ngừa như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn đúng và kịp thời về tình trạng này.

Gan to là gì và có đáng lo không?

Gan to (hay còn gọi là gan phình đại) là tình trạng kích thước gan lớn hơn bình thường. Trong nhiều trường hợp, gan to không gây ra bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý liên quan như suy giảm chức năng gan, viêm gan virus mạn tính, gan nhiễm mỡ, xơ gan, thậm chí là ung thư gan.

Một lá gan khỏe mạnh thường có kích thước vừa đủ để không thể cảm nhận được khi sờ vào vùng bụng. Khi gan phình to, bác sĩ có thể phát hiện qua khám lâm sàng hoặc các phương tiện hình ảnh như siêu âm, CT scan. Điều quan trọng là cần xác định nguyên nhân gây gan to để xử trí kịp thời.

Dấu hiệu cảnh báo gan to

Triệu chứng của gan to không đặc hiệu và dễ nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa hoặc mệt mỏi thông thường. Tuy nhiên, nếu gặp một số biểu hiện sau, bạn nên đi kiểm tra chức năng gan:

Cảm giác đau hoặc tức nặng vùng bụng trên bên phải là dấu hiệu dễ nhận biết nhất. Một số người còn thấy mệt mỏi kéo dài, chán ăn, buồn nôn, mất sức, sút cân không rõ nguyên nhân. Màu sắc nước tiểu sẫm, phân bạc màu, vàng da hoặc vàng kết mạc mắt cũng là những triệu chứng gợi ý tổn thương gan. Một số trường hợp nặng có thể gặp xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng hoặc dễ bầm tím.

Nguyên nhân dẫn đến gan to

Gan phình đại có thể là hệ quả của nhiều bệnh lý khác nhau, phổ biến nhất là:

• Gan nhiễm mỡ: Thường gặp ở người thừa cân, béo phì, uống nhiều rượu hoặc có rối loạn chuyển hóa.
• Viêm gan virus: Đặc biệt là viêm gan B và C – những bệnh lý mạn tính có thể âm thầm tiến triển đến xơ gan nếu không điều trị.
• Bệnh lý di truyền hoặc tự miễn: Như bệnh Wilson, Hemochromatosis hoặc viêm gan tự miễn.
• Ung thư gan hoặc di căn gan: Trong một số trường hợp, gan to là do khối u ác tính phát triển hoặc lan đến gan.
• Tắc nghẽn đường mật trong gan hoặc nang gan: Cản trở dòng chảy mật cũng có thể khiến gan phình đại.

Đối tượng có nguy cơ cao bị gan to?

Một số nhóm người có nguy cơ cao mắc gan to bao gồm:

• Người uống rượu bia thường xuyên và không kiểm soát. 
• Người mắc bệnh lý viêm gan virus, đặc biệt nếu không được tầm soát và điều trị định kỳ. 
• Người có rối loạn chuyển hóa như tiểu đường, béo phì hoặc cholesterol máu cao cũng dễ bị gan nhiễm mỡ – nguyên nhân hàng đầu gây gan to. 

Ngoài ra, yếu tố di truyền, sử dụng thuốc kéo dài, tiếp xúc hóa chất độc hại hoặc thiếu hụt vi chất như kẽm, selen cũng có thể ảnh hưởng đến gan.

Phòng ngừa gan to bằng cách nào?

Không phải mọi nguyên nhân gây gan to đều có thể phòng ngừa, nhưng bạn hoàn toàn có thể giảm nguy cơ và bảo vệ lá gan khỏe mạnh thông qua lối sống khoa học.

Hạn chế rượu bia là ưu tiên hàng đầu, vì đây là tác nhân gây tổn thương gan đã được chứng minh. Cùng với đó, duy trì chế độ ăn uống cân bằng giàu rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt – và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ sẽ giúp giảm tích tụ mỡ trong gan. Hoạt động thể lực thường xuyên giúp cải thiện chuyển hóa và kiểm soát cân nặng hiệu quả.

Việc tiêm phòng viêm gan B đầy đủ, đặc biệt ở trẻ em và người có nguy cơ cao, là biện pháp hữu hiệu để ngăn ngừa một trong những nguyên nhân phổ biến gây bệnh gan. Ngoài ra, nên thận trọng khi sử dụng thuốc và thực phẩm chức năng, tránh lạm dụng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ.

Khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 năm/lần giúp phát hiện sớm bất thường về gan, từ đó can thiệp sớm và hiệu quả hơn.

Gan to không phải lúc nào cũng là dấu hiệu nguy hiểm, nhưng lại là triệu chứng cần được theo dõi kỹ lưỡng. Nhận diện sớm nguyên nhân và duy trì lối sống lành mạnh chính là chìa khóa giúp bạn kiểm soát tốt sức khỏe lá gan và phòng tránh các biến chứng về lâu dài. Nếu thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường, đừng chần chừ – hãy đến cơ sở y tế để được kiểm tra và tư vấn kịp thời.